1970

Ατομική Έκθεση στις ΗΠΑ στο «Duke Art Museum» North Carolina. Προσκαλείται ως επισκέπτης-καθηγητής. Δίνει διαλέξεις και σεμινάρια γλυπτικής στο «Duke University» και στο Temple University στη Φιλαδέλφεια. Έργο του αποκτά το Duke Museum.

O Ζαν Στάουμπο στο Όσλο αποκτά δύο έργα του.

Γνωρίζεται με εξέχοντες Έλληνες της διασποράς, όπως το καθηγητή Ιουλ. Ιωσιφίδη, που στη δεκαετία του ΄80 οργανώνει την Ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης, επίσης με τον Αντ. Τρακατέλη, νυν Πρύτανη του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ.ά.

Ο Αμερικανός ποιητής Elon G. Eidenier εμπνέεται από τη δουλειά του και του αφιερώνει το βιβλίο ποίησης «Sonnets to Euridice» φιλοτεχνημένο με μονογραμμές του Μουστάκα, παίρνει το Παναμερικανικό Βραβείο (1976).

 

N.Caroline ΗΠΑ με τον καθηγητή W.H. Poteat και τον ποιητή Elon G. Eidenier, στην προετοιμασία της ατομικής έκθεσης του Β. Μουστάκα.

 

            

1. "η Ζωή" Πορτραίτο, σινική 0.50 Χ 0.70 (σχέδια της έκθεσης)

2. "η Ζωή κι ένα άλογο" σινική 0.50 Χ 0.70 (σχέδια της έκθεσης)

3-4. Πορτραίτα της Ζωής, Σινική μελάνη – χρώμα

 

Επισκέπτεται στη Ν. Υόρκη τα μεγάλα Μουσεία. Τρεις μέρες πριν επιστρέψει, η Ζωή στην Αθήνα γεννάει το τρίτο παιδί τους, τον Αλέξανδρο.

 

1971

Α΄ Βραβείο στο διαγωνισμό για το Μνημείο «Μέγας Αλέξανδρος» στη Θεσσαλονίκη. Έλαβαν μέρος εικοσιπέντε Έλληνες γλύπτες. Είναι ο τρίτος διαγωνισμός στη σειρά, έχουν προηγηθεί δύο χωρίς αποτέλεσμα.

            

Σχέδια μελέτες για τον "Μέγα Αλέξανδρο"

 

Πραγματοποιεί το Μνημείο «Μέγας Αλέξανδρος». Το έφιππο (6.00 μ. ύψος, 7.00 μ. πλάτος) και τον περιβάλλοντα χώρο (πλατεία) του μνημείου (30.00Χ23.00Χ11.00 μ.) με τις Σάρισες και τις Ασπίδες, καθώς και το ανάγλυφο με την «Εν Ισσώ Μάχη» (15μ2), που συμπληρώνει την όλη σύνθεση του χώρου.

 

«Από μικρό παιδί φανταζόμουν το Μέγα Αλέξανδρο έφιππο και ορμητικό – ένας Μυθικός ήρωας! Το θέμα με απασχολούσε από το 1960-61 χωρίς να υποψιάζομαι κάποιο διαγωνισμό. Με απασχολεί το Έφιππο σαν έκφραση γλυπτική γιατί παρουσιάζει μεγάλες δυνατότητες σύνθεσης. Έτσι, για το Μνημείο δημιούργησα μια Γλυπτική Χώρου.

Γεωμέτρησα στο έφιππο τις φόρμες, για ν΄αντέξουν στο χρόνο. Ήθελα ένα άλογο έξω από το πραγματικό, ένα άλογο «θηρίο». Έναν Αλέξανδρο να στηρίζεται άνετα στο ανορθωμένο άλογο, να κάθεται σαν στο θρόνο του κι αυτό επεδίωξα στην τελική μελέτη μου. Τον ήθελα μεγαλόπρεπο κι επιβλητικό, ορμητικό και σε ανάταση οραματισμού και αυτά ήταν χαρακτηριστικά γνωρίσματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Στρέφεται κρατώντας στο σπαθί του, σύμβολο με το οποίο έκοψε το «Γόρδιο Δεσμό».

            

Μέγας Αλέξανδρος έφιππος σε διάφορες μελέτες

 

Το έφιππο εγγράφεται σε κύκλο που εδράζεται στο ορθογώνιο παραλληλεπίπεδο της μαρμάρινης βάσης. Είναι ένα θέμα τολμηρό, πολύ δύσκολο, χρειάστηκαν πολλές μελέτες. Οι τεχνικές δυσκολίες της στήριξης, τεράστιες. Έπρεπε να βρεθεί το κέντρο βάρους. Όλες οι λεπτομέρειες μ΄ενδιαφέρουν. Η ουρά του αλόγου, ποια φορά θα έχει, τα υφάσματα καθώς βγαίνουν από τη μασχάλη, η μπέρτα, ένα στοιχείο πανέμορφο που με απασχολεί ιδιαίτερα και μελέτησα εκτενέστερα το κέντρο βάρους, με αποτέλεσμα να έχει σωστή ισορροπία, να ζυγίζει τέλεια στο κέντρο, το έφιππο, πέντε τόνους βάρος και σχεδόν να αιωρείται! Η στατική μελέτη ήταν ακριβής, κάθε τετραγωνικό μέτρο επιφάνειας, αντέχει 36 τόνους πίεση ανέμου, ας μην  ξεχνάμε το Βαρδάρη όπως και τους σεισμούς που ήδη δοκίμασε.

            

Σχέδια-μελέτες με θέμα το - Μνημείο Μ. Αλέξανδρος

 

Με απασχολεί, με ενδιαφέρει, όχι μόνο το έφιππο, αλλά και ότι πλαισιώνει το κυρίως στοιχείο: σάρισες, ασπίδες και οι σκιές τους. Θέλω να δουλεύουν σαν οπτασίες. Μου αρέσουν αυτά τα στρογγυλά των ασπίδων, σε σχέση με τα τετραγωνισμένα σχήματα, όπως η βάση και οι πεσσοί στο υπόβαθρο. Ήθελα, καθώς ο επισκέπτης, θα περνάει ανάμεσα από το έργο, να τον αγγίζουν οι σκιές τους, να δουλεύουν κατακόρυφες και κινούμενες απ΄ τη φορά του ήλιου, να κάνουν την ακινησία κίνηση. Οι σάρισες, μαζί με τους κύκλους-ασπίδες, σε παράταξη 5 και 3 στις οποίες επάνω είναι χαραγμένα, έκτυπα, τα σύμβολα:  μέδουσα, φίδι, αετός, γεράκι, ταύρος. Ενδεικτικά σχήματα, των στρατιωτικών σωμάτων του Αλέξανδρου.

 

    

1. Ανάμεσα στα προπλάσματα για τη μεγέθυνση του έφιππου με τους γλύπτες- συμμαθητές : Αριστερά ο Μουστάκας, κέντρο ο Κουτουράτσας (καθηγητής της γλυπτικής στην Καλών Τεχνών -Νέα Υόρκη) και ο γλύπτης Β. Χριστόπουλος

2. Ιωάννης, Ελένη, Αλέξανδρος στη σκάλα εργασίας

"Εν Ισσώ Μάχη" Ανάγλυφο στον πέριξ χώρο του Μνημείου στη Θεσσαλονίκη –μήκος 15.2 μέτρα

 

Το ανάγλυφο που ολοκληρώνει τη σύνθεση, παρουσιάζει τη πλέον σημαντική μάχη που έδωσε ο Αλέξανδρος και η οποία έκρινε την περαιτέρω επικράτησή του  στην Ασία, τη «Εν Ισσώ Μάχη».

      

1. "Μελέτη 1" για τον διαγωνισμό - γύψος 1.25μ.

2. "Μελέτη 2" για τον διαγωνισμό - Έχει μπει στους τέσσερεις οι οποίοι συνεχίζουν να διαγωνίζονται - γύψος 2.50μ.

3-4. "Μελέτη 3" γύψος 4.00μ. - Επόμενη φάση του διαγωνισμού με παραλλαγή δίχως ασπίδα

 

Για να φτάσω στην τελική λύση με απασχολούν εννέα έφιππα. Το τελευταίο που πραγματοποιήθηκε έχει έξι μέτρα ύψος και εφτά μήκος, το προηγούμενο τέσσερα μέτρα, το πιο πριν 2.50 μέτρα και το πρώτο 1.25 ήταν η μακέτα του διαγωνισμού. Ξεχωριστά ‘άλλες μικρότερες σε μέγεθος. Και μόνο για να γίνει κατανοητό το πραγματικό μέγεθος θ΄αναφέρω ότι η κεφαλή του «Βουκεφάλα» είναι δύο μέτρα. Για το τελικό Έφιππο, έστησα μεγάλους όγκους διογκωμένης πολυστερίνης και δούλεψα την αφαιρετική γλυπτική».

    

1. "Μελέτη 3" γύψος 4.00μ.

2. Είναι το τελικό και έχει έξι μέτρα ύψος - Ο Μουστάκας με την τελική μελέτη ύψους 6 μέτρων. Έχει κερδίσει τον διαγωνισμό και δουλεύει το τελικό στην Παλλήνη. Ο Μουστάκας στον πύργο που κατασκεύασε ν'ανεβαίνει ελέγχοντας το έφιππο και από ψηλά

3. Η Αιμιλία Υψηλάντη με το πρόπλασμα του Μ. Αλεξάνδρου στην Παλλήνη

 

    

1. Η μελέτη προχωρημένη

2. Ο Μουστάκας (στην Ιταλία) στο χυτήριο με τις φόρμες του Μ. Αλεξάνδρου

3. Το έφιππο στο χαλκό. Γίνονται οι συγκολλήσεις. Φανερό το μέγεθος του σε σχέση με τους εργάτες

Pages